Wątroba to jeden z najważniejszych narządów organizmu człowieka. Stanowi zarazem ogromną „przetwórnię”, jak i „fabrykę chemiczną”. W wątrobie rozkładanych jest wiele substancji, w tym leki. Dzięki temu substancje te działają przez dokładnie taki czas jaki powinny, a po spełnieniu swojej roli są metabolizowane w wątrobie, aby następnie wraz z żółcią, moczem lub kałem wydalić się z organizmu. Wątroba odpowiada również za szereg procesów zachodzących w układzie trawiennym, w tym za produkcję żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów. Bierze udział w produkcji białek, witamin i cholesterolu. Ma istotny wpływ na działanie układu odpornościowego. Stanowi magazyn glukozy, żelaza i witamin.
Jak widzimy, wątroba to bardzo zapracowany narząd. Dlatego warto o nią zadbać i wspomagać jej pracę za pomocą ziół.
Rola wątroby w procesie trawienia
Jej podstawową funkcją zewnątrzwydzielniczą jest wydzielanie żółci potrzebnej do trawienia pokarmu. Produkowana żółć umożliwia rozkład i trawienie tłuszczów. Jest przechowywana w pęcherzyku żółciowym, a następnie podczas fazy trawienia płynie przewodem żółciowym do dwunastnicy. Gdy pokarm zostanie strawiony w dwunastnicy, wątroba zaczyna ponownie gromadzić żółć w pęcherzyku. Niesłychanie ważne jest zarówno prawidłowe działanie wątroby, jak i dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Wątroba produkuje żółć, ale to drogi żółciowe i pęcherzyk żółciowy regulują jej wydzielanie do dwunastnicy. Zaburzenie funkcji jednego z narządów powoduje, że możemy mieć problem z trawieniem tłuszczów.
„Oczyszczalnia” organizmu
Rolę oczyszczania organizmu z toksyn, substancji niepotrzebnych lub występujących w nadmiarze pełnią dwa narządy: nerki i wątroba. Nerki umożliwiają pozbycie się toksyn i substancji niepotrzebnych wraz z moczem. Duża część z tych substancji najpierw musi przejść przez wątrobę, gdzie ulega przekształceniu do substancji mniej szkodliwych lub całkowicie nieaktywnych. Dopiero wówczas mogą być wydalone z organizmu przez nerki wraz z moczem lub poprzez żółć z kałem.
Narząd wszechstronny
Wątroba spełnia jeszcze wiele funkcji. Stanowi magazyn glukozy – jeśli w naszym organizmie jest zbyt dużo glukozy, wątroba magazynuje ją w formie glikogenu. W razie zapotrzebowania na glukozę magazyn też można łatwo uruchomić. W wątrobie wytwarzany jest cholesterol oraz magazynowane żelazo i niektóre witaminy. Wątroba wytwarza również białka niezbędne człowiekowi, aby jego krew prawidłowo krzepła. W wątrobie także bardzo toksyczny dla człowieka amoniak – produkt metabolizmu białek – przekształcany jest w znacznie mniej toksyczny kwas moczowy, który może być swobodnie wydalony z organizmu z moczem.
Wątroba na co dzień
Tak zapracowany organ jak wątroba może czasem zaszwankować. Jednym z najczęstszych zaburzeń pracy wątroby i dróg żółciowych jest niewystarczająca ilość żółci, która dociera do dwunastnicy, gdzie ułatwia trawienie tłuszczów. Wiąże się to zwykle z nieprawidłowymi skurczami woreczka żółciowego i dróg żółciowych. Gdy po posiłku tłuszcze pojawiają się w dwunastnicy, pęcherzyk żółciowy otrzymuje sygnał, że musi się skurczyć, aby wypchnąć z siebie odpowiednią porcję żółci. Jednocześnie w ścianie dwunastnicy, w miejscu, gdzie uchodzą do niej drogi żółciowe, znajduje się zastawka – furtka, która blokuje lub przepuszcza żółć do dwunastnicy. Aby żółć przeszła z woreczka do dwunastnicy, zastawka ta musi być oczywiście rozkurczona. Czasami z jakichś powodów skurcze woreczka żółciowego nie są wystarczająco silne, by wypchnąć żółć. Podobnie zdarza się, że zastawka nie rozkurczy się odpowiednio, aby przepuścić odpowiednio dużą ilość żółci.
Problemy z trawieniem tłuszczów mogą powodować wzdęcie, bolesność w okolicy wątroby, uczucie ciężaru w nadbrzuszu czy też odbijanie.
Pomoc dla wątroby
Sprawna wątroba i drogi żółciowe to podstawa prawidłowego trawienia tłuszczów. Jeśli pojawią się problemy, możemy wspomagać funkcje wspomnianych narządów preparatami ziołowymi.
W tym celu zaleca się stosowanie ziół żółciopędnych i rozkurczających. Ogromną zaletą ziół w leczeniu dolegliwości ze strony układu trawiennego jest nie tylko likwidowanie objawów, lecz także holistyczne dobroczynne działanie, które usuwa przyczyny zaburzeń w trawieniu. Zioła, nie obciążając wątroby, przywracają równowagę procesów trawiennych.
Zioła żółciopędne są zalecane w przypadku niestrawności spowodowanej wytwarzaniem zbyt małej żółci. Dzięki swoim właściwościom pobudzają wytwarzanie żółci, dzięki czemu ułatwiają trawienie tłuszczów. Wpływają na szybsze wydalanie żółci z dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Do grupy ziół żółciopędnych są zaliczane przede wszystkim:
- ziele krwawnika – zawiera 1,5% olejku eterycznego, flawonoidy, glikozyd cyjanogenny, seskwiterpeny, garbniki, cholinę, betainę, achilleinę, witaminę C i sole mineralne. Ma działanie żółciopędne, przeciwzapalne. Pobudza produkcję soków trawiennych. Działa rozkurczająco w obrębie jelit i dróg żółciowych. Dzięki temu ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy.
- werbena pospolita – zawiera glikozydy, polifenole, tanina, śluzy i małe ilości olejku. Werbena ma działanie żółciopędne, przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozkurczowe. Wspomaga regulację metabolizmu wątroby. Jest zalecana przy problemach trawiennych.